Gdanjsk osamdesete
Uzavrele tvornice
Dva puta se ne ?alju
Tenkovi na radnike
Tenkovi na radnike
Tenkovi na nas
(додуша песната не е баш хронолошки точна со опишуваните настани кои започнаа во 1981 ама е најблиску што можев да најдам, башка Азра е!)
Имам 25 години. Се родив во пролетен ден. Кога имав 1 година милицијата уби матурант. Три дена после мојот прв роденден брутално беше претепан нареден матурант. Загинаа уште стотина други матуранти, студенти, рудари, бродоградетели, луѓе кои сакаа слобода или не сакаа ништо посебно. Загинаа заради бог знае што, без никаква особена причина. Загинаа и ги нема.
Се родив скоро пет месеци (без два дена) после 13 декември 1981. Пред 25 години.
На 13 декември во 1981 година пољаците на телевизија го видоа претседателот Војчех Јерузелски. Со смирен глас се обрати кон народот им рече дека од наредниот ден веќе ништо нема да биде исто. И не беше исто три години. На 13 декември интернираа 3000 луѓе. Сите од нив членови на Солидарност. Наредниот ден на улиците кружеа тенкови.. Три години полициски час. Три години апсолутна цензура. Секое писмо, секој телеграм отворан и читан. Три години кога се креваше слушалка на телефон се слушаше „разговорот е контролиран„ Три години глад и беда. Три години во продавници има само киселина. Три години се чекаат километарски редици за леб. Три години очекување да тропнат на твојата врата и да те однесат во непознат правец. Неброени жртви, нелегални емигранти кои бегаа од пеколот.
На прашањето зошто имаше воена состојба во Полска не е лесно да се даде одговор. И после 25 години ништо не е сигурно и никој не може да даде 100% одговор. Официјално Јерузелски во својот патетично-драматичен говор на 13 декември 1981 укажа на опасност од интервенција на силите на Варшавскиот Пакт во Полска. Причина за тоа би биле анти-комунистичките движења кои земаа се поголем замав во земјата. Економската ситуација во земјата пред декември беше повеќе од ужасна. Се закануваше енергетска криза. Имаше опасност да нема огревање во претстојната зима. Сетоа тоа, помешано со паника и несигурност за иднината на земјата беше делумно причина за тоа што се случи подоцна. Другото е историја, млада и неистражена. Млада и тајна.
Војчех Јерузелски моментално е омразен и почитуван истовремено. Никогаш не бил осуден и жевее спрема сите привилегии на минат претседател на Полска. Никој не му го одзел воениот чин на генерал и живее удобно. Навикнат е на тоа дека секој 13 декември пред неговата куќа доаѓаат неговите противници и почитувачи со претежно мнозинство на првите. Пред неговата куќа и овој пат имаше мирен протест чијашто цел беше пред се будење на совест. Совеста на 80-годишниот стар генерал кој целиот свој живот после 1990 го помина правдајќи се и бранејќи ги своите аргументи. Можеби тоа за него е и доволна казна?
(манифестација пред куќата на Јарузелски)
Нема коментари:
Објави коментар